Penyakit pada kanak-kanak: 10 keadaan biasa dan cara untuk membantunya

Alahan

Alahan bermakna sistem imun tubuh bertindak balas secara berlebihan terhadap bahan yang biasanya tidak berbahaya seperti debunga atau makanan seperti kacang, susu lembu, telur atau gandum, menggangapnya sebagai ancaman dan menghasilkan antibodi untuk melawannya. ¹ Hasilnya ialah tindak balas alahan dengan gejala seperti:

• Bersin, berdehit, dan batuk
• Hidung berair atau tersumbat
• Mata merah, gatal dan berair
• Ruam, kemerahan dan gatal
• Sakit perut, muntah, dan cirit-birit
• Asma atau ekzema yang semakin teruk
• Dalam kes yang teruk, kesukaran bernafas atau anafilaksis

Jika terdapat sejarah alahan dalam keluarga, risiko kanak-kanak mengalami alahan juga akan meningkat. Walaupun benar bahawa kanak-kanak cenderung untuk membesar dan terhindar daripada alahan mereka, namun ada yang mungkin kekal sepanjang hayat.

Rumusan hidrolisis seperti whey hidrolisis separa dengan keberkesanan yang terbukti secara klinikal boleh membantu mengurangkan risiko mengalami alahan pada kanak-kanak yang berisiko tinggi dengan sejarah keluarga alahan.² Protein dalam rumusan hidrolisis yang dipecahkan, mengurangkan alergeniti dan meminimumkan kemungkinan tindak balas alahan oleh sistem imun tubuh.

Saranan terkini oleh pakar alahan dengan memperkenalkan makanan pepejal kepada kanak-kanak yang sihat tanpa alahan adalah dengan memberi makanan seperti telur, gandum, ikan, dan kacang tanah dalam jumlah yang sangat kecil, dalam tekstur yang sesuai dengan perkembangan dari usia kira-kira enam bulan.³ Ini boleh menghalang mereka daripada mengalami alahan. Berikan alergen yang berpotensi satu demi satu, tunggu beberapa hari sebelum mencuba yang lain. Ini akan membantu anda mengenal pasti sama ada makanan tertentu menyebabkan tindak balas. Jika anak anda mempunyai ekzema atau menunjukkan tanda-tanda alahan makanan, berbincanglah dengan pihak kesihatan professional.

Menangis (Kolik pada kanak-kanak kecil)

Kolik ialah istilah biasa yang digunakan untuk kanak-kanak kecil yang kerap menangis. Tiada ujian perubatan atau definisi untuk apa yang menyebabkan kolik pada kanak-kanak, tetapi menangis dianggap dikaitkan dengan gas yang terperangkap atau masalah pencernaan yang lain. Kajian telah menunjukkan bahawa kanak-kanak yang diberi suplemen probiotik yang dipanggil Lactobacillus reuteri menangis untuk tempoh yang lebih singkat berbanding dengan kanak-kanak yang tidak mengambil probiotik.

Sembelit

Sembelit kanak-kanak boleh berlaku apabila si manja anda mengalami dehidrasi atau telah beralih kepada makanan pepejal. Ia juga boleh menjadi tindak balas terhadap susu rumusan atau tanda penyakit yang mendasarinya, atau disebabkan oleh tingkah laku seperti penahanan. Ingat, bahawa setiap kanak-kanak berbeza. Secara umum, kanak-kanak yang diberi susu rumusan biasanya tidak kerap membuang air besar, jadi dalam beberapa hari tanpa lampin kotor tidak bermakna ada yang perlu dibimbangkan. Tanda-tanda sembelit yang perlu dilihat termasuk:

• Najis kering atau keras
• Kurang buang air besar daripada biasa seperti kurang daripada 3 kali semingguNajis kering atau keras
• Hilang selera makan
• Kelesuan dan meragam

Adalah penting untuk memastikan kanak-kanak mendapat cecair yang mencukupi (lihat dehidrasi) dan serat makanan.⁴ Jika anak anda mengalami sembelit, atau kesakitan, berbincanglah dengan penyedia penjagaan kesihatan anda. Mereka mungkin mengesyorkan susu rumusan khas jika sesuai, atau julap yang sesuai untuk melegakan sembelit kanak-kanak. Susu rumusan yang mengandungi protein hidrolisis separa atau sepenuhnya, diperkaya dengan prebiotik dan/atau probiotik, dan tanpa minyak sawit sebagai sumber utama lemak dalam campuran minyak menawarkan alternatif yang baik untuk sembelit.⁵ Anda mungkin perlu mengurut perut anak anda dengan pergerakan tangan mengikut arah jam dan sapuan perlahan ke bawah di bawah pusar juga untuk menenangkannya.⁴

Untuk membantu mencegah sembelit pada anak kecil, pastikan mereka mendapat cecair yang mencukupi, dan elakkan perubahan mendadak pada susu mereka. Pastikan anak anda mempunyai serat yang mencukupi dalam diet dengan menambah buah-buahan, sayur-sayuran, dan bijirin penuh serta melakukan aktiviti fizikal yang secukupnya.

Dehidrasi

Kanak-kanak lebih berisiko mengalami dehidrasi berbanding orang dewasa. Jika si manja anda mengalami dehidrasi, ini bermakna badannya telah kehilangan lebih banyak cecair daripada yang diambil. Cirit-birit, muntah, peningkatan aktiviti, dan cuaca panas semuanya boleh menyebabkan dehidrasi, manakala sembelit boleh berlaku akibat daripadanya. Kekurangan membuang air kecil dan warna air kecil yang gelap dan berbau kuat adalah tanda-tanda anak anda mengalami dehidrasi, jadi ingatlah untuk memastikan mereka mendapat semula cecair. Kanak-kanak yang diberi susu rumusan mungkin memerlukan air tambahan jika cuaca panas - ini perlu dimasak dan disejukkan semasa minum.

Sentiasa dapatkan bantuan perubatan jika anda bimbang atau inginkan nasihat lanjut, dan terutamanya jika anda melihat tanda-tanda seperti kurang air mata apabila menangis, titik lembut yang tenggelam di kepala, mata cekung, tangan dan kaki yang sejuk dan berubah warna, kulit berkedut, atau hanya mempunyai satu atau dua lampin basah sehari.

Cirit-birit

Cirit-birit boleh disebabkan oleh virus, bakteria, parasit, atau keadaan seperti penyakit selia, alahan, dan intoleransi terhadap makanan tertentu. Cirit-birit juga boleh berlaku jika anak-anak anda telah mengambil antibiotik, yang telah membunuh bakteria yang berguna dan berbahaya, mengakibatkan ketidakseimbangan dalam usus mereka. Pada kanak-kanak yang lebih besar, punca tambahan yang tidak berjangkit boleh menjadi makanan yang bergerak melalui usus dengan cepat, sering dipanggil 'cirit-birit kanak-kanak'. Tanda-tanda cirit-birit termasuk:

• Najis yang sangat cair dan berair
• Kerap membuang air besar
• Demam
• Hilang selera makan

Kerap mencuci tangan, menjaga kebersihan untuk anda dan si manja anda, dan membuang  lampin dengan cara yang betul boleh membantu menghentikan penyebaran cirit-birit. Berikan banyak cecair kepada anak anda jika mereka mengalami cirit-birit. Bagi kanak-kanak yang lebih besar, elakkan memberi minuman manis atau yang mengandungi pemanis tiruan. Jika anda fikir cirit-birit anak anda mungkin disebabkan oleh intoleransi laktosa atau alahan susu (lihat alahan), berbincanglah dengan pihak penjagaan kesihatan anda. Suplemen dengan probiotik seperti Lactobacillus reuteri membantu mengurangkan kekerapan dan tempoh cirit-birit dalam kalangan kanak-kanak.⁶

Cirit-birit boleh menyebabkan ruam lampin, jadi tukar dengan segera - kain lembap hangat atau bebola kapas lebih lembut daripada kain lap - dan biarkan kulit mereka beberapa minit untuk bernafas sebelum memakai lampin baru. Anda mungkin ingin mendapatkan nasihat daripada pihak penjagaan kesihatan anda jika anda bimbang, atau anda melihat sebarang darah atau lendir dalam lampin.

Ekzema

Ekzema - keadaan yang menyebabkan kulit menjadi gatal, merah, kering dan retak - sering berlaku pada tahun pertama kehidupan kanak-kanak dan merupakan tindak balas alahan yang dicetuskan oleh tubuh. Kajian menunjukkan bahawa kanak-kanak yang mempunyai sejarah alahan keluarga atau rumusan pemakanan yang mengandungi protein susu lembu yang utuh boleh meningkatkan kemungkinan mendapat ekzema. Rumusan hidrolisis separa boleh membantu kanak-kanak yang berisiko mengalami alahan. Protein dalam rumusan hidrolisis separa telah dipecahkan untuk mengurangkan alergeniti.² Oleh itu, protein yang dihidrolisis separa dengan alergeniti yang rendah, mengurangkan kemungkinan tindak balas alahan oleh sistem imun tubuh.

Berbincanglah dengan pihak penjagaan kesihatan anda jika anda merasakan anak anda mempunyai ekzema. Mereka akan memberi nasihat tentang rawatan untuk membantu menenangkan dan pencetus yang perlu dielakkan.

Demam

Suhu kanak-kanak normal akan berbeza mengikut umur, aktiviti dan masa dalam sehari. Biasanya, bacaan berikut dianggap normal:

• Bacaan oral 99 darjah Fahrenheit (37.2 darjah Celsius) atau kurang

Sebarang bacaan yang lebih tinggi bermakna anak anda mengalami demam. Demam itu sendiri bukan penyakit - ia adalah tanda anak anda cuba melawan jangkitan. Ini mungkin disebabkan oleh virus, seperti selsema atau bakteria. Ia juga boleh berlaku bersama sembelit dan cirit-birit. Sekiranya anak anda mengalami suhu yang lebih tinggi daripada biasa, ikut nasihat penyedia penjagaan kesihatan anda tentang cara menurunkan demam kanak-kanak.

Intoleransi laktosa

Tidak seperti alahan, intoleransi makanan adalah tindak balas yang tidak melibatkan sistem imun. Apabila usus kanak-kanak mempunyai tahap 'laktase' yang lebih rendah - enzim yang mencerna gula semula jadi (laktosa) yang terdapat dalam susu dan produk tenusu - mereka mungkin mempunyai intoleransi laktosa. Walaupun intoleransi laktosa sebenar pada kanak-kanak jarang berlaku, ia boleh berlaku buat sementara waktu selepas flu perut.

Gejala mungkin termasuk perut kembung, cirit-birit, susah menyusu dan kerap menangis. Ini seperti masalah lain pemakanan kanak-kanak, jadi berbincanglah dengan pihak penjagaan kesihatan anda jika anda bimbang. Pihak penjagaan kesihatan anda mencadangkan pengurangan laktosa atau susu rumusan bebas laktosa buat sementara waktu jika anak anda diberi susu rumusan.

Refluks pada kanak-kanak

Kebanyakan kanak-kanak muak susu selepas menyusu. Ini adalah refluks kanak-kanak dan berlaku kerana esofagus kanak-kanak belum terbentuk sepenuhnya, menjadikannya sukar untuk menghadam susu.

Perkara yang boleh anda lakukan untuk membantu mencegah refluks pada kanak-kanak termasuk memberikan makanan yang lebih kecil dengan lebih kerap, bersendawa semasa pertengahan dan selepas makan, dan memastikan kanak-kanak tegak selepas makan. Pastikan juga tiada apa-apa yang menekan perut mereka selepas makan, jadi elakkan mengikat mereka ke tempat duduk kereta atau kerusi bouncer. Probiotik tertentu, Lactobacillus reuteri, juga didapati mengurangkan bilangan muak pada kanak-kanak kecil.⁷ Dapatkan nasihat penyedia penjagaan kesihatan anda tentang perkara ini atau sebarang kebimbangan refluks lain, dan mereka mungkin mengesyorkan beberapa perubahan mudah kepada cara anda memberi makan anak anda atau susu rumusan mereka - contohnya bertukar kepada yang diperkaya dengan kanji - jika anda memberi susu rumusan,  mungkin boleh membantu.

Sukar tidur

Anak anda mungkin sering bangun pada waktu malam selepas menyusu, kerana perut mereka sangat kecil dan tidak boleh menampung banyak makanan. Anda mungkin boleh memperkenalkan rutin tidur. Kajian saintifik menunjukkan bahawa kanak-kanak yang mempunyai rutin waktu tidur yang teratur dan jadual tidur yang konsisten lebih cenderung untuk mempelajari tabiat tidur yang baik pada zaman kanak-kanak mereka. Mandi, memberus gigi, dan bercerita terpulang kepada anda, cuma pastikan anda melakukan perkara yang sama setiap malam. Meletakkan  anak anda di katil ketika mereka mengantuk tetapi masih terjaga juga akan membantu mereka membiasakan diri untuk tertidur sendiri.

Jika anak anda bangun beberapa kali pada waktu malam, ia mungkin disebabkan oleh beberapa sebab selain daripada lapar. Tanya diri anda sama ada anda perlu menukar lampin mereka, bersendawa, kelihatan tidak selesa seperti kembung perut, atau mereka terlalu panas atau sejuk? Sekiranya semua itu bukan jawapannya, dan anda juga tahu mereka tidak lapar, maka mereka secara beransur-ansur dapat belajar untuk menenangkan dirinya kembali tidur. Ini akan membantu mengurangkan kekerapan anak anda bangun pada masa hadapan.

1. Dougherty JM, Alsayouri K, Sadowski A. Allergy. [Updated 2023 Jul 31]. In: StatPeals [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan -. Terdapat di https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545237/
2. Malaysian Allergy Prevention Guidelines for Healthcare Professionals. 2014.
3. Tham EH, et al. Pediatr Allergy Immunol. 2018;29(1):18-27
4. Tran DL, et al. World J Gastroenterol. 2023; 29(8):1261-1288
5. Vandenplas Y, et al. Nutrition. 2013; 29(1):184-94
6. Francavilla R et al. Aliment Pharmacol Ther. 2012 Aug;36(4):363-9
7. Foster JP, et al. Matern Child Nutri. 2022; 19(1): e13290.